Co daje wprowadzenie piaskownic regulacyjnych? Grupy beneficjentów zastosowania tego instrumentu są trzy. Pierwszą z nich stanowią podmioty wprowadzające innowacje. Dzięki eksperymentowaniu w ramach piaskownicy mogą one zlokalizować ewentualne nieprawidłowości w działaniu ich produktów przy częstym wsparciu finansowym prowadzących program, jednocześnie korzystając z odformalizowanej ścieżki rekrutacyjnej na etapie składania wniosku o uzyskanie odstępstw. Zwiększa się także świadomość podmiotów w zakresie kształtu regulacji prawnej w sytuacji działania poza piaskownicą regulacyjną oraz konieczności uzyskania dodatkowych pozwoleń. Testując produkt na żywo, z prawdziwymi klientami, stwarzana jest możliwość zapoznania potencjalnych odbiorców i prawodawcy z wprowadzaną innowacją oraz, co równie ważne, obserwacji i szansy na ewentualne udoskonalenie modelu biznesowego. Drugą grupą są organy sprawujące kontrolę nad projektami. Za sprawą stałego kontaktu z eksperymentatorami mogą one z łatwością identyfikować istniejące obszary niepewności regulacyjnej oraz bariery dla wdrażania nowoczesnych technologii, a także właściwie interweniować poprzez dostosowywanie regulacji w taki sposób, aby umożliwiała ona jak najbardziej dynamiczny rozwój rynku energetycznego przy jednoczesnym minimalizowaniu wystąpienia ewentualnego ryzyka dla użytkowników systemu. Ponadto, kraje ze sprawnie funkcjonującą piaskownicą regulacyjną, ze względu na możliwość udzielenia odstępstw od obowiązujących przepisów, przyciągają większą liczbę utalentowanych innowatorów, co w efekcie powoduje zwiększenie konkurencyjności oraz często powstanie wielu nowych miejsc pracy. Ostatnią grupą beneficjentów są odbiorcy produktów proponowanych przez eksperymentatorów. Mogą oni wypróbować produkty jeszcze w fazie testów i zapoznać się z technologiami wprowadzanymi na rynek. Dzięki temu mogą dokonać świadomego wyboru popartego wcześniejszymi doświadczeniami i wprowadzić nowoczesne rozwiązania testowane z ich pomocą do codziennego użytku.
Piaskownice regulacyjne od lat skutecznie funkcjonują i pozwalają eksperymentatorom na wdrażanie ich rozwiązań w wielu krajach świata, o bardzo zróżnicowanych systemach prawnych. W każdym z nich zostały ustanowione inne zasady, działanie piaskownic pozwala na wdrożenie produktów w ramach różnych programów. Wszystkie piaskownice łączy natomiast jedno - choć ramy prawne zostają poluzowane, to przestrzeń i czas działania podmiotów jest ściśle określony.
Czy wdrożenie piaskownic regulacyjnych dla branży energetycznej w polskim systemie prawnym ma szansę na powodzenie? Z pewnością wszystko zależy od kształtu ewentualnej regulacji, wachlarzu możliwych odstępstw i reakcji rynku. Nie ulega wątpliwości, iż nie tylko giganty energetyczne, ale także dopiero rozpoczynający swoją działalność w branży przedsiębiorcy mają wielki potencjał i mogą zaproponować wiele ciekawych rozwiązań usprawniających funkcjonowanie systemu energetycznego. Jedyne, czego im potrzeba, to wprowadzenie odpowiednich regulacji pozwalających na wdrożenie opisywanego instrumentu do polskiego systemu prawnego. Sukces odniesiony za sprawą piaskownic regulacyjnych w wielu krajach świata daje nadzieję, iż także na polskim podwórku takie rozwiązanie ma szansę przynieść niejeden owoc w postaci innowacyjnego rozwiązania dla energetyki.
Poglądy autora nie mają związku z zajmowanym przez niego stanowiskiem.